Oudezijds Voorburgwal 244
Adres: Oudezijds Voorburgwal 244
Oud adres: A238, wijk 7, klein nr. 215, kadaster G1260, verponding 1754
Postcode: 1012GK
Gebouwtype: Woonhuis
Geveltype: Lijstgevel
Bouwjaar: 17de eeuw, 19de eeuw
(4 afbeeldingen)
In de kern klein 17de-eeuws huis, slechts twee ramen breed, in de 19de eeuw gewijzigd in lijstgevel. N.B. In dit huis woonde Bredero sinds 1602 (zie schildje).
Gerbrand Adriaenszoon Bredero (1585-1618) was een schrijver en rederijker. Hij werd in Amsterdam geboren op 16 maart 1585 als het derde van twaalf kinderen van Adriaen Cornelisz Bredero en Maryghen Gerbrandsdr. Bredero's vader was aanvankelijk schoenmaker, daarna pachter van de wijnimposten en daarnaast kapitein van de schutterij. De naam Bredero, die hij alleen gebruikte voor zijn literaire werken, was afkomstig van het uithangbord of gevelsteen van zijn ouderlijk huis met het portret van de geus Hendrik van Brederode (1531-1568), aan de Nes, die destijds de Gansoort werd genoemd, op de hoek van de Sint Pieterssteeg. Naast deze woning kwam de rederijkerskamer d'Eglantier samen. In 1602 verhuisde het gezin naar de OZ Voorburgwal bij de Varkenssluis, waar Bredero zijn verdere leven doorbracht. Het was niet precies bekend om welk huis dat ging, aanvankelijk dacht men aan nr. 250, maar later werd aangetoond dat het nr. 244 moest zijn geweest. 't Kan verkeren, zou Bredero hebben gezegd. Bredero was een succesvol schrijver en bevriend met P.C. Hooft en Samuel Coster. Hij beleef ongehuwd en overleed vrij plotseling op 23 augustus 1618, mogelijk door zelfmoord. Hij was verliefd op de mooie Magdalena Stockmans met haar "oogen vol majesteyt, vol grootse heerlyckheden", maakte haar het hof, maar dat leidde niet tot een huwelijk. Magdalena huwde in juni 1618 met de twintig jaar oudere Antwerpse koopman Isaac van der Voort. Bredero werd begraven in de Heilige Stede in de Kalverstraat.
Bredero heeft vele kluchten, blijspelen en minneliederen geschreven. Zijn belangrijkste werk is het blijspel De Spaanschen Brabander uit 1617 dat algemeen wordt erkend als een hoogtepunt van de Nederlandse literatuur uit de Gouden Eeuw. Het werd voor het eerst uitgevoerd in 1617 in de Nederduytsche Academie van Samuel Coster aan de Keizersgracht, die zich later ontwikkelde tot Amsterdams eerste schouwburg. Het werk gaat over een zekere Jerolimo Rodrigo die zijn vaderstad Antwerpen verlaat en in 1577 in Amsterdam aankomt, wat niet in die tijd maar wel in Bredero's tijd veel gebeurde. Jerolimo maakt met typerende arrogantie zijn entree met de woorden: "'t Is wel een schoone stadt, moor 't volcxken is te vies". Het blijspel geeft een interessant inkijkje in het Amsterdam van de Gouden Eeuw, over de drukte op straat, de kroegen en de bordelen en de tumultueuze veranderingen in de zich snel ontwikkelende handelsstad. Mede om die reden is het werk opgenomen in de Canon van Amsterdam.
Gebruikte literatuur:
- Renée Kistemaker. 'Bredero'. Ons Amsterdam 45 (1993): p. 191-195
- Grachtenboek deel II: p. 142-143
Monumentenstatus: RM
Monumentennummer: 6140
Adres: Oudezijds Voorburgwal 244
Adressen: Oudezijds Voorburgwal 244 A B
Inschrijvingsdatum: 20-10-1970
Redengevende omschrijving: In de kern 17e eeuws huis met gevel, (XVIII) onder klossenlijst (XIX).
RM = Rijksmonument. Rijksmonumenten zijn gebouwen of andere objecten die van nationaal belang zijn. Bijvoorbeeld door hun schoonheid of door de geschiedenis van het pand voor Nederland. Nederland telt bijna 62.000 rijksmonumenten. Daarvan bevinden zich 6.635 in de Amsterdamse binnenstad (op 1 januari 2017). Vrijwel alle beschermde rijksmonumenten zijn geregistreerd in 1970.
GM = Gemeentelijk monument. Sommige panden hebben een bijzondere betekenis voor een stad, dorp of regio. In dat geval kan de gemeente zo'n pand op de gemeentelijke monumentenlijst plaatsen. In de Amsterdamse binnenstad bevinden zich 1.193 door de gemeente Amsterdam beschermde monumenten (op 1 januari 2017).
Redengevende omschrijving = Een beschrijving van de belangrijkste uiterlijke kenmerken van het object op het moment van opname op de monumentenlijst. De redengevende omschrijving heeft de status van juridisch document en geeft de reden aan waarom het object is geplaatst op de monumentenlijst. Meer informatie: cultureelerfgoed.nl.
Laatste wijziging: april 2020